Beste lid van PEN Afrikaans
Ek was byna gereed om ons Junie-nuusbrief uit te stuur, toe ons voorsitter, Kerneels Breytenbach, my bel met die hartseer nuus van PG du Plessis se dood. Dié geliefde skrywer en legendariese storieverteller is op die middag van 7 Junie ná 'n lang stryd met prostaatkanker oorlede. Hy was 82 jaar oud.
Dit is 'n geweldige verlies, maar 'n mens troos jou daaraan dat sy groot gees nog lank met ons sal wees. PG het gewys wat alles in en met Afrikaans gedoen kan word – op die verhoog, op TV, in koerante en in die romankuns.
Jeannette Ferreira groet só in haar mooi huldeblyk:
Mens stel jou voor hy het die trappies van hierdie laaste verhoog afgeklim met sy skouers effens krom onder die kruisbande, beslis nie sonder ’n glimlag en ’n laaste woord nie: “Pieter Georg du Plessis. Skuldig aan ’n lewe, voluit.”
Vir daardie voluit lewe lig ons die hoed in innige dankbaarheid.
Lees hier meer oor PG se ryk werk en lewe.
Internasionale eer aan Breyten Breytenbach
Breyten Breytenbach, een van PEN Afrikaans se stigterslede, het op 25 Mei vanjaar die Zbigniew Herbert-prys in Warskou, Pole, in ontvangs geneem.
Die Herbert-prys is ’n internasionale literêre verering wat sedert 2013 jaarliks toegeken word vir uitstaande werk en intellektuele prestasies gekoppel aan die Poolse skrywer, digter en moralis Zbigniew Herbert.
Breyten het gesê dat hy dankbaar en bly is vir die prys namens almal wat in Afrikaans skryf. Hy het ook by die toekenningsgeleentheid in sy toespraak sterk protes aangeteken teen die manier waarop meertaligheid en minderhede tans in Suid-Afrika minag word:
“Ek kom van ’n aarde wat weer plat sal wees, waar die stabilisasie van diversiteit uitgedoof word deur ’n diepgaande gekoloniseerde politieke voortvarendheid in lofprysing van onkunde en onbevoegdheid.
“Dit is voorgeskryf dat die taal van my baie moeders en vaders, van hibridisering, van anderwording, stil sal word en ingesluk sal word in skaamte vir die verlede.”
[...]
“Alles daarvan sal platgevee word deur die moreel korrekte gewigtigheid van vrees, konformiteit, populistiese slagspreuke gedrapeer in die lykkleed van nihilisme, ook genoem historiese determinisme.
Of, anders gestel: Vir vooruitgang en gelykheid ‘is dit net natuurlik dat die meerderheid meer regte moet hê as die minderhede’, volgens pres. Zuma van Suid-Afrika.
“Enigiets, solank dit net nie ware transformasie is nie, ware bevryding is nie, ware menslike bemiddeling in die aangesig van ’n ewigheid wat ontvou, ware aanspreeklikheid vir die verlede en die toekoms met ’n werklike verantwoordelikheid teenoor die lewe.”
Die bestuur van PEN Afrikaans deel die kommer wat Breyten uitspreek, maar ons wens hom namens almal wat in Afrikaans skryf, geluk met die groot internasionale eer wat hom te beurt geval het.
Breyten se volledige toespraak en poësievoorlesing by die toekenningsgeleentheid is hier beskikbaar.
Nuwe kommerwekkende poging tot die wysiging van Suid-Afrikaanse kopiereg
Die hersiene weergawe van die wetsontwerp wat veranderinge aan die Wet op Outeursreg voorstel, is op 16 Mei 2017 by die parlement ingedien. Indien hierdie wet aanvaar word, kan dit verreikende negatiewe gevolge vir skrywers en uitgewers hê.
Hierdie verwikkeling is so belangrik dat PEN Afrikaans se bestuur besluit het om 'n spesiale nuusbrief hieroor aan al ons lede uit te stuur.
Belangstellendes kan hier meer inligting oor die hersiene wetsontwerp en die implikasies daarvan kry.
Aansoeke vir NATi-befondsing sluit op 30 Junie
NATi (die Nasionale Afrikaanse Teaterinisiatief) is gestig as 'n befondsings- en ontwikkelingsinisiatief van verdienstelike teater in samewerking met die Feesteforum (Aardklop, Innibos, KKNK, Suidoosterfees, Vrystaat Kunstefees en Woordfees) en onafhanklike vervaardigers. NATi fokus op projekte wat die teaterbedryf as 'n geheel dien en 'n stem of perspektief toevoeg tot 'n Suid-Afrikaanse narratief in Afrikaans.
Die aansoekvorm vir befondsing van NATi vir die 2018 /2019-siklus kan hier afgelaai word.
Die vorm bevat al die relevante riglyne en inligting wat nodig is om die aansoek te voltooi.
Die sluitingsdatum vir befondsingsaansoeke is 30 Junie 2017 (met addisionele tyd wat gegun sal word om die teks of musiek te voltooi na die aanvanklike sluitingsdatum).
Let asseblief daarop dat hierdie aansoekproses nie die gewone aansoekprosedures van die kunstefeeste vervang nie.
Verdere navrae kan gerig word aan Cornelia Faasen, die uitvoerende hoof van NATi. Stuur vir haar e-pos na: cornelia@nati.org.za
Skryf voor 3 Julie in vir die tweede Kunste Onbeperk Teksmark
Die Teksmark, nou in sy tweede jaar, se doel is om nuwe Suid-Afrikaanse verhoogtekste te ontwikkel en aan skrywers ’n geleentheid te bied om hul idees en tekste aan belanghebbendes in die teaterbedryf, bekend te stel. Dis 'n Kunste Onbeperk-projek wat ondersteun word deur die Nasionale Afrikaanse Teaterinisiatief (NATi) en die Baxter Teatersentrum.
By die eerste Teksmark in 2016 is 14 tekste gekies en deur skrywers voorgelê. Amee Lekas se Die dans van die watermeid is deur NATi opgeraap en debuteer in September by die Baxter Teatersentrum.
Alle skrywers (hetsy gevestig of opkomend) kan deelneem.
Stuur jou teksvoorstel teen Maandag 3 Julie 2017 om 12:00 aan Hugo Theart, kreatiewe hoof van Kunste Onbeperk, by hugo@kunste.org.za met o.m. die titel van jou teks, ’n uiteensetting van die inhoud en karakters en ’n tematiese konteks. Volledige tekste word verwelkom, maar opvoerbare uittreksels van ten minste tien minute is die minimum vereiste.
Voorstelle word oorweeg om op 11 en 12 September 2017 as leesteater by die Baxter Teatersentrum in Kaapstad aangebied te word. Verteenwoordigers van teaters, feeste, vervaardigers en ander moontlike beleggers word genooi om met skrywers oor hul teks-idees te gesels.
Voorstelle in alle Suid-Afrikaanse tale word oorweeg, maar die skrywer moet inwillig dat die teks ook na Afrikaans vertaal mag word. Slegs tekste wat nog nooit voorheen professioneel opgevoer is nie, word oorweeg.
'n Dokument met al die relevante inligting kan hier in PDF-formaat afgelaai word.
Skryf voor 28 Junie in vir die kykNET-Rapport Boekresensent van die Jaar-pryse
Boekresensente word genooi om in te skryf vir die kykNET-Rapport Boekresensent van die Jaar-pryse waarmee uitnemende Afrikaanse resensies van Afrikaanse boeke bekroon word.
Met dié pryse, wat verlede jaar vir die eerste keer toegeken is, word erkenning gegee aan Afrikaanse resensente wat boeke en die leesgenot van boekliefhebbers bevorder deur die wêreld van Afrikaanse boeke vir die breë Suid-Afrikaanse publiek toeganklik te maak. Dit dien ook as aanmoediging om hoë standaarde in die Afrikaanse boekjoernalistiek te bereik en te handhaaf.
Resensente word genooi om in te skryf in twee kategorieë:
- Uitnemende resensie: Afrikaanse fiksie (alle genres)
- Uitnemende resensie: Afrikaanse niefiksie (alle genres)
Die wenner in elke afdeling ontvang ’n kontantprys van R25 000.
Die 2017-pryse word toegeken vir resensies wat tussen 1 Januarie 2016 en 31 Desember 2016 in die drukmedia en hoofstroom- aanlyn media verskyn het. Transkripsies van radioresensies word ook aanvaar. ’n Resensent mag ’n maksimum van drie resensies per kategorie inskryf.
Slegs Afrikaanse resensies van Afrikaanse fiksie en Afrikaanse niefiksie kom in aanmerking.
Die sluitingsdatum vir inskrywings is Woensdag 28 Junie 2017.
’n Paneel van drie keurders met Bibi Slippers as sameroeper sal die wenners aanwys uit die resensies wat ingeskryf is.
Met die beoordeling van inskrywings sal die vernaamste kriteria wees dat resensies toeganklikheid vir hul waarskynlike lesers demonstreer en die leesplesier van Afrikaanse boeke bevorder. Daarbenewens sal die keurders op die uitkyk wees vir werk wat:
- oorspronklike insigte weergee oor boeke wat waarde toevoeg tot die Afrikaanse letterkunde
- ’n relevante verwysingsraamwerk en konteks toon
- ingeligte oordeel met goed gemotiveerde en opbouende kritiek weerspieël
- lesers lus maak om te lees
- nie op sensasie en afbrekende kritiek fokus nie, en
- getuig van uitstekende en verfrissende skryfwerk.
Die keurders sal ruimtebeperkings in ag neem.
Die inisiatief om in te skryf berus in die eerste plek by die deelnemer, hoewel boekeredakteurs en redakteurs versoek word om resensente aan te moedig om deel te neem.
Geen inskrywingsgeld is betaalbaar nie.
Sowel elektroniese as papierinskrywings word aanvaar. Inskrywings van gepubliseerde resensies moet waar van toepassing vergesel wees van PDF-weergawes van die resensies soos dit oorspronklik verskyn het tensy vooraf anders ooreengekom met die administrateur van die pryse.
Die volledige regulasies, inskrywingsvorm en ander besonderhede is verkrygbaar by die administrateur, Anita van Zyl, by anita@vanzylpr.co.za. Telefoniese navrae kan aan haar gerig word by 021 422 3350 of 083 709 6677.
Trippel-7-kandidate by die 2017 ATKV-Winterskryfskool
In ons Maart 2017-nuusbrief het ons verslag gedoen oor die Trippel-7-projek se terugkeer na die Noord-Kaap onder leiding van Anzil Kulsen, 'n bestuurslid van PEN Afrikaans. (Klik hier vir foto's en besonderhede.)
Drie van hierdie Trippel-7-deelnemers is genooi om op PEN Afrikaans se onkoste die ATKV-Winterskryfskool vanaf 5 tot 9 Junie 2017 by die Noordwes-Universiteit in Potchefstroom te gaan bywoon. Die Noordwes-Universiteit het goedgunstiglik ingestem om 'n vierde Trippel-7-deelnemer vir die Winterskool te borg. Ons bedank die universiteit hartlik en sê baie dankie aan Bernard Odendaal, 'n bestuurslid van PEN Afrikaans, vir sy aanvoorwerk in dié verband. Innige dank ook aan Anzil Kulsen vir al haar moeite met die bestuur en koördinering van die Trippel-7-projek.
Die skrywers wat by die Winterskryfskool as gassprekers oor die romankuns, kinder- en jeugverhale en poësie opgetree het, was: Lien Botha, Simon Bruinders, Hans du Plessis, Fanie Viljoen, Cecilia Steyn, Martin Steyn en Bibi Slippers.
(Klik hier vir meer inligting oor die 2017 ATKV-Winterskryfskool.)
Die vier Trippel-7-skrywers het laat weet dat die Winterskool vir hulle 'n wonderlike, leersame ervaring was.
Ons wens hulle alle sukses toe met hul verdere skryfwerk.
![]()
Drie Trippel-7-skrywers in die Winterskryfskoolklas. Van links:
Petrus Swarts, Shirene Julies en Louwie Botma.
![]()
Die vier Trippel-7-kandidate saam met die skrywer Simon Bruinders in die middel. Bruinders was een van die aanbieders by die ATKV-Winterskryfskool. Die Trippel-7-deelnemers aan die Winterskryfskool is van links: Petrus Swarts, Shirene Julies, Walter Moses en Louwie Botma
Izak de Vries – kaalvoet-Comrades-held
Izak de Vries, een van PEN Afrikaans se bestuurslede, het op 4 Junie vanjaar sy elfde Comrades suksesvol voltooi. Dit was die derde keer dat hy dié marathon sonder skoene gehardloop het ten bate van die Durbanville Kinderhuis.
Die Durbanville Kinderhuis sorg vir 144 kinders wat deur die hof daar geplaas is om te herstel van trauma. Om meer oor die Kinderhuis te wete te kom, of 'n bydrae te maak tot hulle werk, besoek gerus die webwerf: www.durbanvillekinderhuis.org.za
Nogmaals geluk met hierdie merkwaardige prestasie ten bate van 'n goeie saak, Izak. Jy's 'n yster en 'n ware mensch.
![]()
![]()
Kortlyste vir die 2017 Media24 Boeke-pryse
Baie geluk aan al die skrywers wat vanjaar die kortlyste vir die gesogte Media24 Boeke-pryse gehaal het. Onafhanklike keurpanele het die kortlyste saamgestel uit altesaam 80 titels wat voorgelê is.
Die kortlyste, in alfabetiese volgorde volgens skrywer, is soos volg:
WA Hofmeyr-prys vir Afrikaanse fiksie (roman, kortverhale of drama)
Huilboek deur Ryk Hattingh (Human & Rousseau)
Op ’n dag, ’n hond deur John Miles (Human & Rousseau)
1795 deur Dan Sleigh (Tafelberg)
Recht Malan-prys vir Afrikaanse en Engelse niefiksie
The Relatively Public Life of Jules Browde deur Daniel Browde (Jonathan Ball Publishers)
Under Nelson Mandela Boulevard deur Sean Christie (Jonathan Ball Publishers)
Continental Shift deur Kevin Bloom en Richard Poplak (Jonathan Ball Publishers)
Elisabeth Eybers-prys vir Afrikaanse en Engelse poësie
’n Hunkering se grein deur Johann de Lange (Human & Rousseau)
Hammie deur Ronelda S. Kamfer (Kwela)
Fotostaatmasjien deur Bibi Slippers (Tafelberg)
MER-prys vir Afrikaanse en Engelse jeugromans
Elevation 1: The Thousand Steps deur Helen Brain (Human & Rousseau)
Snitch deur Edyth Bulbring (Tafelberg)
There Should Have Been Five deur MJ Honikman (Tafelberg)
MER-prys vir geïllustreerde kinderboeke in Afrikaans en Engels
Timbertwig’s New Adventures deur Peet Ellison (Human & Rousseau)
Ink deur Ingrid Mennen en geïllustreer deur Irene Berg (Tafelberg)
Storiemuis Boek 6 deur Leon Rousseau en geïllustreer deur Karen Ahlschläger, Johann Strauss en Marjorie van Heerden (Human & Rousseau)
Die Herman Charles Bosman-prys vir Engelse fiksie word nie vanjaar toegeken nie en staan oor tot volgende jaar.
Die wenner in elke kategorie ontvang R35 000. By die MER-prys vir geïllustreerde kinderboeke word die prysgeld verdeel tussen die skrywer en illustreerder(s).
Die wenners van die Media24 Boeke-pryse word op die aand van 22 Junie bekend gemaak by 'n skemerkelkonthaal en prysuitdelingsgeleentheid in Kaapstad.
'n Oorsig van Afrikaanse resensies en boekbesprekings in Mei
![]()
Klik hier vir ons oorsig van Afrikaanse resensies wat in Mei 2017 verskyn het en digitaal beskikbaar is. Dié oorsig sluit boekbesprekings, boekgesprekke en voorlesings in wat op die radio of TV uitgesaai is.
Onder die skrywersonderhoude in ons Mei-oorsig tel gesprekke met Wilna Hennig Adriaanse, Irma Venter, Erns Grundling, HemelBesem, Marita van der Vyver en Nicole Strauss.
Aanhangers van Karel Schoeman vind in ons Mei-oorsig verskeie skakels na huldeblyke in die drukmedia sowel as op radio en TV – Francois Smith en Kerneels Breytenbach het oor Schoeman met Kabous Meiring in Prontuit op kykNET gesels.
Vir boekliefhebbers is die spesiale Flits-program wat in Mei oor boekontwerp uitgesaai is, 'n spesiale plesier. Ons oorsig bevat YouTube-skakels na die verskillende segmente van hierdie uitsending, waaronder 'n insetsel oor boeke op Instagram asook gesprekke met Elmari Rautenbach, Marion Erskine en die ontwerper Richard Myburgh.
Indien jy weet van ander gerekende publikasies wat ook Afrikaanse resensies en boekgesprekke plaas en dit digitaal beskikbaar maak, laat weet asseblief na penafrikaans@gmail.com. Ons wil graag elke maandelikse oorsig so volledig moontlik maak.
Nuwe Afrikaanse boeke in Junie
Ten slotte is dit altyd 'n plesier om die lys van nuwe Afrikaanse publikasies te deel. Baie geluk aan al ons lede wat nuwe boeke op die rak het. Die publikasielyste vir Mei kan hier afgelaai word.
Met vriendelike groete
Danie Marais
Bestuurder: PEN Afrikaans
The post PEN Afrikaans Nuusbrief: Junie 2017 appeared first on LitNet.
In Lien Botha, ’n gevestigde fotograaf-kunstenaar, se debuutroman, word nóú by Wilma Stockenström se roman, Die kremetartekspedisie aangesluit.
Kristalvlakte van Amy Jephta is gebaseer op Bertolt Brecht se bekende drama Mutter Courage und Ihre Kinder. Die drama word geplaas binne die bende-oorloë op die Kaapse Vlakte in die jare tagtig van die vorige eeu en die hoofkarakter, Priscilla, word uitgebeeld as ’n smous wat saam met haar kinders profyt maak uit die omringende sosiale ontwrigting. Moreel is Priscilla dus allermins onkreukbaar, maar Amy Jephta stel Priscilla, anders as in Brecht se oorspronklike drama, as ’n meer genaakbare moederlike figuur voor wat haar kinders teen die vernietigende invloed van misdaad probeer beskerm. Kristalvlakte word sodoende ’n aangrypende kreatiewe verwerking van die grondteks wat die besondere visie van Amy Jephta oordra.
Bibi Slippers is kennelik ’n digter wat met uitbundigheid diep teug aan die genot wat die digkuns bied. Fotostaatmasjien laat ’n vars eietydse indruk sonder dat beproefde verstegniese stategieë in die wind geslaan word. Slippers gaan op ’n verfynde manier met emosie in haar gedigte om en dis onder meer danksy die verfrissende humor dat hierdie sprankelende bundel vir lesers ure van genot besorg. Soos die bundeltitel Fotostaatmasjien suggereer, gaan dit hier oor die status van die kopie, van die vertaling, van die weergawe, van die duplikaat wat tegnies selde ’n lewensgetroue nabootsing van die oorspronklike is. Die tegniese versteurings bring verskuiwings in die betekeniswaarde van woorde en artefakte mee. In die geslaagde gedigreeks “Alpha Xerox: Die eerste fotostaatmasjien” word die skepping van die heelal byvoorbeeld in terme van fotostate op ’n geestige manier herverbeel.
